Het menselijk brein is uniek in zijn anatomie. De hersenen bestaan uit miljarden zenuwcellen die op complexe manieren met elkaar verbonden zijn. Niettemin kunnen de hersenen gemakkelijk worden verdeeld in verschillende componenten en gebieden, waarvan sommige bepaalde functies kunnen krijgen. Dit artikel geeft je een overzicht van de anatomie van het menselijk brein.
Ruwe verdeling van de hersenen in 5 delen
De anatomie van het menselijk brein kan op verschillende manieren worden beschreven. Allereerst is het logisch om de hersenen (encefalon) in vijf hoofdgebieden te verdelen. Deze vijf hersengebieden zijn in verschillende mate aanwezig bij alle gewervelde dieren:
- Eindhersenen, vaak grote hersenen genoemd (telencephalon)
- diencephalon
- Middenhersenen (mesencephalon)
- Achterhersenen (metencephalon)
- Achterhersenen (myelencephalon, ook: langwerpige medulla, medulla oblongata)
De naam van deze hoofdgebieden is gebaseerd op de eenvoudige hersenanatomie van lagere gewervelde dieren, waarbij de gebieden buisvormig achter elkaar liggen. Ter vergelijking: het menselijk brein is ingewikkelder, maar deze vijf delen van de hersenen zijn ondanks verdere evolutionaire ontwikkeling nog steeds duidelijk zichtbaar. Om je een idee te geven van het menselijk brein, gaan we hieronder dieper in op de vijf hersengebieden en beschrijven we verdere mogelijke classificaties binnen de hersenanatomie.
De eindhersenen en het diencephalon vormen de voorhersenen (prosencephalon)
De voorhersenen bestaan uit de achterhersenen en het diencephalon. De grote cortex van de eindhersenen (hersenschors, cortex cerebri) is bijzonder kenmerkend voor de anatomie van het menselijk brein. De karakteristieke windingen (gyri) en groeven (sulci) resulteren in een aanzienlijk groter oppervlak, waardoor het volume relatief klein kan blijven.
De eindhersenen bestaan uit twee hersenhelften, die van elkaar gescheiden zijn door de spleet "fissura longitudinalis cerebri". Dieper naar binnen zijn ze echter met elkaar verbonden door de zogenaamde balk (corpus callosum). Een frontaal deel van de hersenen toont de grijze en witte stof van de hersenhelften.
De foto " Hersenstructuur in sectie " vertegenwoordigt de anatomie van de hersenen in zo'n sectie. De buitenste grijze stof bestaat voornamelijk uit de cellichamen van de zenuwcellen en de binnenste witte stof bestaat uit de zenuwvezels.
De 4 lobben van de eindhersenen
Beide hersenhelften kunnen op basis van bepaalde groeven in vier lobben worden verdeeld:
- Frontale kwab (frontale kwab)
- Pariëtale kwab (lobus parietalis)
- Occipitale kwab (lobus occipitalis)
- Temporale kwab (lobus temporalis)
Zoals de naam al doet vermoeden, bevindt de frontaalkwab zich aan de voorkant van het voorhoofd. De pariëtaalkwab grenst van achteren aan de frontaalkwab en strekt zich uit tot aan de occipitaalkwab aan de achterkant van het hoofd. De temporaalkwab bevindt zich lateraal onder de pariëtaalkwab. De positie van de hersenkwabben komt overeen met de gelijknamige botten van de hersenschedel, zoals weergegeven in de afbeelding " Anatomie van de schedelbeenderen " worden getoond.
Functionele gebieden van de cortex
De menselijke cortex cerebri is bijzonder hoog ontwikkeld. Hij is voor vastgoed
verantwoordelijk om mensen te maken tot wat ze zijn. Aan bepaalde delen van de cortex kunnen bepaalde functies worden toegewezen. Er zijn bijvoorbeeld gebieden in de temporaalkwab die informatie uit het gehoor verwerken.De primaire visuele cortex, die een deel van de visuele informatieverwerking verzorgt, bevindt zich in de occipitale kwab.
De pariëtale kwab heeft gebieden van lichaamsperceptie die huid, organen, spieren en gewrichten overbrengen. Het motorische spraakcentrum en andere motorische gebieden bevinden zich in de frontale kwab. Er zijn ook gebieden die betrokken zijn bij persoonlijkheidsvorming.
De structuur van de middenhersenen (diencephalon)
Tussen de hersenhelften van de eindhersenen ligt het diencephalon met de volgende structuren:
- Thalamus
- Epithalamus met epifyse
- Hypothalamus met neurohypofyse
- Subthalamus
De thalamus dient als controlecentrum waardoor bijna alle informatie die naar de cortex stroomt, passeert. Het wordt ook wel de ‘poort naar bewustzijn’ genoemd. Je kunt de locatie van de thalamus zien in de afbeelding "Hersenen - Sagittale doorsnede". Dit toont de anatomie van de hersenen in een sagittale doorsnede, dus
in het zijaanzicht. De epithalamus, gelegen op de thalamus, herbergt de pijnappelklier (epifyse). Dit vormt melatonine, bekend als het slaaphormoon, en is daarom betrokken bij het slaap-waakritme.
De hypothalamus ligt onder de thalamus en is verbonden met de hypofyse. De hypofyse, die verantwoordelijk is voor de hormonale controle, is verdeeld in de achterkwab (neurohypofyse) en de voorkwab (adenohypofyse). De adenohypofyse, die bestaat uit kliercellen, maakt echter geen deel uit van de hersenen. De hypothalamus bestuurt onder meer het autonome zenuwstelsel, maar is ook betrokken bij het emotionele leven.
Het limbisch systeem bestaat uit structuren in de voorhersenen
Het limbisch systeem vertegenwoordigt een andere functionele afdeling binnen de anatomie van de hersenen.
Het omvat hersenstructuren die verantwoordelijk zijn voor het beheersen van emoties. Bovendien vervult het limbisch systeem belangrijke functies bij het leren en staat het in contact met de hypothalamus. Het bedekt de staaf die de twee hemisferen met elkaar verbindt. Het limbisch systeem omvat:
- Structuren van de reukhersenen
- Amygdala
- Hippocampus
- Cingulaire gyrus
- Parahippocampale gyrus
Vanwege de nauwe relatie tussen de reukhersenen en de andere structuren van het limbisch systeem zijn geuren, herinneringen en emoties vaak met elkaar verbonden. De amygdala speelt een essentiële rol bij de ontwikkeling van angst, terwijl de hippocampus belangrijk is voor leerprocessen en betrokken is bij agressief en motiverend gedrag.
De anatomie van de hersenstam en het cerebellum
De middenhersenen, de pons van de achterhersenen en de achterhersenen vormen de hersenstam (truncus cerebri). Daar bevinden zich de kernen van de hersenzenuwen, vezelbundels van de hypothalamus en lange paden van zenuwcellen.
Alle drie de delen van de hersenstam zijn verbonden met het cerebellum, dat bovenop de hersenstam ligt. Het cerebellum bestaat uit de worm (Vermis cerebelli) en ook twee hersenhelften (Hemispheria cerebelli). Samen met de pons vormt het de achterhersenen en is verantwoordelijk voor het evenwicht, de spanning van de spieren en de coördinatie van de spieractiviteit.
Met de achterhersenen gaat de hersenstam uiteindelijk over in het ruggenmerg, waardoor de grijze en witte stof opnieuw worden gerangschikt. In termen van de evolutionaire geschiedenis is de hersenstam het oudste deel van de anatomie van het menselijk brein.
